Kabakulak, paramiksovirustan kaynaklanan bir hastalık seçeneğidir. Kuluçka dönemi uzundur ve genelde çocukluk döneminde görülen bir seçenektir. Enfeksiyonun kaynağı 3 hafta boyunca yayılır ve salgın olabilir. Etkisi, nedenleri ve belirtileri uzun süren bir hastalık olmaktadır. Günümüzde çoğu çocuk kabakulak aşısı olmaktadır. Hastalığın virüsü, hastalıktan 2-3 gün önceden hastalıktan 7-8 gün sonraki zaman arasında bulaşıcıdır. Akut ve ateşlidir. Hastalık en çok 5-15 yaşlarında görülür. Kış ve ilkbahar aylarında daha fazladır. Bulaşma temas, damlacık ve tükürükle olabilir. Kulakta şişlik 4-10 gün sürer, ateş 40 dereceye kadar yükselebilir.
Kabakulak başta testis ve merkezi sinir sistemi olmak üzere epididim, prostat, yumurtalık, vulvo-vajinal bezler, meme bezleri, pankreas, karaciğer, dalak, böbrek, tiroid, göz gibi doku ve organlarda da tutulma olabilir. En belirgin özelliği çene kemiğini etkileyerek yüzün bir yanının daha şişkin olmasıdır. Hafif ise, 3-4 gün, ağır ise bir haftadan uzun sürebilir. Şiş kulak altı bezleri ve yüksek ateşe rağmen kabakulak hiç de hoş olmayan bir rahatsızlıktır. En ciddi sorunları, diğer organlara enfeksiyon taşıma riskidir.
Kabakulak başta testis ve merkezi sinir sistemi olmak üzere epididim, prostat, yumurtalık, vulvo-vajinal bezler, meme bezleri, pankreas, karaciğer, dalak, böbrek, tiroid, göz gibi doku ve organlarda da tutulma olabilir. En belirgin özelliği çene kemiğini etkileyerek yüzün bir yanının daha şişkin olmasıdır. Hafif ise, 3-4 gün, ağır ise bir haftadan uzun sürebilir. Şiş kulak altı bezleri ve yüksek ateşe rağmen kabakulak hiç de hoş olmayan bir rahatsızlıktır. En ciddi sorunları, diğer organlara enfeksiyon taşıma riskidir.
Erişkin erkeklerde kabakulak %20-%30 oranında testisleri etkiler. Yüksek sıcaklık testisleri bozabilir. Kısırlığa neden olabilecek ciddi bir enfeksiyondur. Ergenlik çağına gelmemiş erkeklerde testis iltihabı ise cinsel sorunlara yol açmaz. Kadınlarda ise yumurtalık iltihabı riski daha yüksektir fakat doğurganlığı etkilemez. Pankreas iltihabı nadir bir komplikasyondur. Diğer bir etkisi menenjittir. Beyin ve omurilik zarlarının iltihabıyla gelişir. Menenjit ciddi bir hastalıktır, doktor kontrolü ve ilgi gerektirir. Belirtileri, baş ağrısı, ışıktan kaçma, kusma, boyun tutulması, çene ile göğse dokunamama ve başı hafifçe arkaya doğru eğme.
Şişkinlik ve ateşlenmeden sonra özel bir ilgi bekleyen kabakulak tedavisi için aşı olunmalıdır. Aşının zararı yoktur. Hayati tehlikeye neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Çocuklarda, 1-1.5 yaş arasında ve 4-5 yaşlarında olmak üzere iki kere uygulanmalıdır. Yüzde 95 oranında koruma sağlar. Hastanın yumuşak gıdalarla beslenmesi tavsiye edilir. Ağrının azalmasına yardım eder. Asitli gıdalardan kaçınmak gerekir. Çünkü tükürük salgısını arttırırlar. Bol miktarda su içilmelidir. C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Hasta ayrı bir odada, diğer aile üyelerinden izole edilmelidir. Yaklaşık on gün süren bir yatak istirahati tavsiye edilir.
Şişkinlik ve ateşlenmeden sonra özel bir ilgi bekleyen kabakulak tedavisi için aşı olunmalıdır. Aşının zararı yoktur. Hayati tehlikeye neden olması çok düşük bir ihtimaldir. Çocuklarda, 1-1.5 yaş arasında ve 4-5 yaşlarında olmak üzere iki kere uygulanmalıdır. Yüzde 95 oranında koruma sağlar. Hastanın yumuşak gıdalarla beslenmesi tavsiye edilir. Ağrının azalmasına yardım eder. Asitli gıdalardan kaçınmak gerekir. Çünkü tükürük salgısını arttırırlar. Bol miktarda su içilmelidir. C vitamini bağışıklık sisteminin güçlenmesini sağlar. Hasta ayrı bir odada, diğer aile üyelerinden izole edilmelidir. Yaklaşık on gün süren bir yatak istirahati tavsiye edilir.
Hiç yorum yok:
Yorum Gönder